Rosja zmienia zasady płatności za gaz w odpowiedzi na sankcje USA

Rosja zmienia zasady płatności za gaz pod wpływem sankcji USA

Rosyjskie władze ogłosiły istotną zmianę w rozliczeniach za eksport gazu ziemnego. Na mocy najnowszego dekretu prezydenta Władimira Putina, zagraniczni odbiorcy surowca mogą od teraz regulować należności nie tylko za pośrednictwem Gazprombanku, lecz także innych państwowych banków w Rosji. Nowe regulacje obowiązują do 1 października 2025 roku i są bezpośrednią odpowiedzią na zaostrzone sankcje nałożone przez Stany Zjednoczone na rosyjski sektor bankowy.

Bezprecedensowe sankcje uderzają w Gazprombank

21 listopada 2024 r. administracja USA objęła sankcjami około 50 rosyjskich instytucji finansowych, w tym Gazprombank, będący kluczowym ogniwem finansowym Gazpromu. Restrykcje doprowadziły do zamrożenia aktywów banku w Stanach Zjednoczonych i uniemożliwiły mu prowadzenie jakichkolwiek operacji z amerykańskimi podmiotami.
Dotychczas – zgodnie z dekretem z kwietnia 2022 r. – wszyscy zagraniczni klienci kupujący rosyjski gaz zobowiązani byli do otwierania rachunków właśnie w Gazprombanku i dokonywania tam płatności, również w rublach. Obecnie, w wyniku nacisku sankcji, Rosja została zmuszona do zmiany tych zasad, aby zapewnić ciągłość eksportu gazu i wpływów dewizowych do budżetu państwa.

Zdywersyfikowane rozliczenia – większa swoboda dla partnerów

Nowy dekret umożliwia klientom zagranicznym uiszczanie opłat poprzez różne rosyjskie banki. Co istotne, zmiana w przepisach nie precyzuje, które instytucje mogą realizować transakcje zamiast Gazprombanku, zostawiając to w gestii rosyjskiej administracji.
Zmiana modelu rozliczeń wpisuje się w szerszą strategię Kremla, mającą na celu minimalizowanie ryzyka przerwania dostaw gazu z powodu ograniczeń nałożonych przez zachodnie państwa. Pozwala to również Rosji zachować elastyczność wobec dynamicznej sytuacji gospodarczej i geopolitycznej.

Walutowe skutki decyzji i reakcje rynku

W konsekwencji nałożenia sankcji, kurs rosyjskiego rubla wobec głównych walut – dolara oraz euro – spadł do najniższych poziomów od marca 2022 roku. Centralny Bank Rosji ustalił kurs na poziomie 103,4 rubla za dolara i 109,8 rubla za euro. Rosyjski rynek finansowy odczuwa wyraźny spadek zaufania inwestorów zagranicznych i ograniczenia w dostępie do globalnych rynków kapitałowych.

Rosyjski gaz a europejscy odbiorcy – dalsza niepewność

Decyzja władz Rosji wzbudza zainteresowanie przede wszystkim wśród państw Unii Europejskiej, które – mimo ograniczenia importu surowców z Rosji – wciąż są ważnymi odbiorcami gazu. Dywersyfikacja możliwości płatności ma na celu utrzymanie przepływu surowca w warunkach kolejnych restrykcji i ułatwienie rozliczeń tym firmom, które nie mogą już korzystać z usług Gazprombanku.

Podsumowanie

Nowy dekret prezydenta Putina to kolejny krok w długotrwałej wojnie gospodarczej pomiędzy Rosją a Zachodem. Działania te pokazują, jak istotną rolę odgrywa sektor finansowy w globalnej wymianie energii oraz jak szybko rosyjskie władze dostosowują się do nowych wyzwań. Przedsiębiorstwa operujące na rynku europejskim powinny bacznie śledzić kolejne decyzje Kremla oraz ich implikacje ekonomiczne i prawne dla handlu energią.