Wzrost temperatur a globalne straty PKB i wyzwania dla gospodarki
Wzrost temperatur coraz większym wyzwaniem dla globalnej gospodarki
Ekstremalne upały stają się nie tylko problemem środowiskowym, ale także istotnym czynnikiem makroekonomicznym, który wpływa na tempo wzrostu gospodarczego oraz produktywność wielu państw na świecie. Najnowsze analizy ekspertów pokazują, że straty PKB spowodowane falami upałów mogą sięgać od 0,5 do nawet 1 punktu procentowego w najbardziej narażonych krajach.
Ekonomiczne skutki upałów: spadek PKB i zwiększone ryzyko gospodarcze
Według raportu Allianz Trade, Chiny, Hiszpania, Włochy i Grecja mogą odnotować spadek PKB o niemal jeden punkt procentowy w wyniku ekstremalnych temperatur i związanych z nimi zakłóceń gospodarczych. Stany Zjednoczone oraz Rumunia mogą liczyć się ze stratami rzędu 0,6 punktu procentowego, a Francja stracić nawet jedną trzecią punktu. W przypadku Niemiec wpływ upałów na PKB oszacowano na minimalny poziom 0,1 punktu procentowego[1][2].
Szacuje się, że w całej Europie wzrost PKB w 2025 r. może być niższy o 0,5 punktu procentowego, a na poziomie globalnym straty wyniosą około 0,6 punktu procentowego[1][2].
Przyczyny strat – ograniczenia w pracy i koszty dla przedsiębiorstw
Ekstremalne temperatury prowadzą do zmniejszenia wydajności pracy, w szczególności na zewnętrznych stanowiskach oraz w sektorach takich jak rolnictwo, budownictwo czy transport. Pracodawcy coraz częściej muszą wprowadzać przerwy w pracy, skracać godziny funkcjonowania firm czy inwestować w droższe systemy klimatyzacji, co zwiększa koszty operacyjne i wpływa negatywnie na konkurencyjność[1][4].
W krajach rozwijających się upały prowadzą również do wzrostu ryzyka destabilizacji społecznej i zdrowotnej populacji, a w państwach rozwiniętych – do wysokich strat materialnych i kosztów ubezpieczeniowych.
Zmiany klimatu a „nowa normalność” dla biznesu
Eksperci wskazują, że zwiększająca się częstotliwość i intensywność fal upałów jest konsekwencją zmian klimatycznych i stanowi „nową normalność”. Skutki obejmują nie tylko bezpośrednie szkody dla ludzi, infrastruktury i środowiska, ale też coraz poważniejsze konsekwencje dla światowej gospodarki[1].
Długoterminowe trendy i adaptacja biznesu
W dłuższej perspektywie wiele firm oraz rządów zmuszonych będzie do wdrażania strategii adaptacyjnych: od modernizacji miejsc pracy i wdrażania nowych technologii chłodzenia po inwestycje w inteligentną infrastrukturę oraz systemy wczesnego ostrzegania przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.
Na rynku pojawiają się również głosy, że w krajach o najwyższej zdolności do adaptacji, takie zmiany mogą prowadzić do „produktywnej transformacji” – a część strat w danym sektorze może zostać skompensowana wzrostem w innych branżach lub okresach roku. Jednak scenariusze te wymagają znacznych inwestycji oraz sprawnego zarządzania zmianą[3].
Wyzwania dla polityki gospodarczej i sektora prywatnego
Rosnące koszty energii, obniżona produktywność i potencjalna presja na rynek pracy stawiają przed przedsiębiorcami, politykami i ekspertami nowe wyzwania w dziedzinie zarządzania ryzykiem klimatycznym. Kluczowe stają się inwestycje w rozwiązania zrównoważone, planowanie kryzysowe oraz monitorowanie skutków ekonomicznych pogłębiających się zmian klimatycznych.
Ekstremalne upały są już dziś jednym z głównych czynników destabilizujących koniunkturę gospodarczą – a według prognoz będą odgrywać coraz większą rolę w perspektywie kolejnych lat.
