Wybory budżetowe 2025: wyzwania zdrowotne i bezpieczeństwa w Polsce
Wybory budżetowe 2025: wyścig między bezpieczeństwem a zdrowiem Polaków
Polski budżet na 2025 rok ponownie stawia rządzących przed trudnym wyborem: jak zwiększać wydatki na kluczowe potrzeby społeczne, takie jak zdrowie publiczne i bezpieczeństwo, bez wprowadzenia nowych podatków? Debata wokół tej kwestii staje się coraz bardziej intensywna, zwłaszcza w obliczu rosnących napięć międzynarodowych oraz postpandemicznego kryzysu w służbie zdrowia publicznej.
Wydatki na ochronę zdrowia: wzrost kwotowy, spadek względem PKB
Zgodnie z najnowszymi danymi, w 2025 roku publiczne wydatki na ochronę zdrowia w Polsce wzrosną nominalnie o ponad 16 mld zł w porównaniu z rokiem poprzednim i wyniosą około 225,2 mld zł. Jednakże, w relacji do produktu krajowego brutto, wydatki te spadną z 6,78 proc. do 6,6 proc., co oznacza realny regres zgodnie z obowiązującą metodologią ustawy o „7 proc. PKB na zdrowie”[1][5].
Eksperci zwracają uwagę, że choć nominalnie zwiększane są kwoty, dostępność świadczeń systematycznie się pogarsza. Liczba pacjentów oczekujących pilnie na wizytę u specjalisty przekroczyła 560 tysięcy – to wzrost o ponad 70% względem pierwszego kwartału 2022 roku[1].
Deficyt finansowania i wyzwania dla systemu zdrowia
Mimo pozytywnych opinii sejmowej komisji zdrowia zdaniem ekspertów obecne nakłady mogą okazać się niewystarczające. Związek Pracodawców Polskich szacuje, że już w bieżącym roku system ochrony zdrowia zanotuje deficyt sięgający 15 mld zł, a aby utrzymać świadczenia na obecnym poziomie w 2025 roku, potrzeba kolejnych 27 mld zł[5].
Długotrwałe niedofinansowanie prowadzi do widocznych problemów: kolejki, brak kadry medycznej, rosnące niezaspokojone potrzeby zdrowotne społeczeństwa. Tymczasem docelowy poziom wydatków 7 proc. PKB w odniesieniu do PKB z 2023 roku planowany jest dopiero na 2027 rok, co może oznaczać dalsze opóźnienia w nadrabianiu zaległości inwestycyjnych i funkcjonalnych całego sektora zdrowotnego[1][5].
Międzynarodowe tło i presja na zwiększanie wydatków obronnych
Równolegle do kwestii zdrowotnych, rośnie presja na zwiększanie budżetu na obronność, zwłaszcza w związku z pogarszającą się sytuacją bezpieczeństwa w regionie. Wydatki zbrojeniowe notują wyraźny wzrost, a ich finansowanie ma kluczowe znaczenie dla stabilności politycznej i gospodarczej kraju.
Jak zwiększać wydatki bez nowych podatków?
Rząd deklaruje, że zwiększanie wydatków na te priorytetowe obszary nastąpi bez podnoszenia podatków, m.in. przez ograniczenie szarej strefy, efektywniejsze zarządzanie oraz sięganie po innowacyjne instrumenty finansowe. W praktyce jednak może to wymagać trudnych decyzji oszczędnościowych w mniej newralgicznych segmentach budżetu lub wykorzystania rezerw i środków unijnych.
Podsumowanie
W 2025 roku Polska znajdzie się w sytuacji, w której konieczne stanie się pogodzenie potrzeb zdrowotnych społeczeństwa z rosnącymi wymogami bezpieczeństwa międzynarodowego. Zwiększenie efektywności wydatkowania publicznych środków, przy jednoczesnym utrzymaniu deklaracji braku wzrostu podatków, stanowi potężne wyzwanie dla decydentów. To równanie, którego rozwiązanie będzie miało bezpośredni wpływ zarówno na społeczną stabilność, jak i konkurencyjność gospodarki w najbliższych latach.
